Dr. Paul Deschepper
Niettegenstaande de Verordnung van 18 juli 1940, beslisten enkele collega’s in Brussel de activiteiten van hun Gilde in het geheim voort te zetten. Tijdens de cyclus 1940-41werden zes vergaderingen gehouden met als hoofdthema: ‘De Reorganisatie van de Geneeskunde’. In 1941-42 en 1942-43 waren er respectievelijk 7 en 5 vergaderingen. De zes lezingen van 1943-44 werden gewijd aan ‘Geneeskunde en familie’. In 1944-45vonden vijf vergaderingen plaats. Op 31 januari 1947 werden de dames en de verloofden mee uitgenodigd aangezien het onderwerp van de voordracht handelde over: ‘Het leven van de Echtgenote van de Geneesheer’.
De activiteiten van de Luikse Sint-Lucasgilde kon slechts volgehouden worden tijdens de eerste twee jaren van de oorlog. De Gilden van Gent, Charleroi, Brugge, Dendermonde, Mechelen, Waasland, Leuven. Namen en Bergen stopten hun activiteiten volledig.
In Antwerpen werden de activiteiten tijdens de oorlog volledig stilgelegd. In 1945verhinderde de beschieting van de stad met V-bommen een nieuwe start. De eerste vergadering vond plaats op 7 maart 1946, zij werd voorafgegaan door een misviering ter nagedachtenis van een tiental overleden collega’s.
Na zeven jaar onderbreking verschijnt het Sint-Lucasblad opnieuw in 1947. Talrijke materiële en psychologische moeilijkheden maakten een publicatie kort na 1945 onmogelijk. Ook de Aide Médicale aux Missions hernam haar activiteiten. Sedert haar stichting in 1925 heeft deze stichting 32 geneesheren naar Kongo gestuurd, een deel ervan deden slechts één term van drie jaar. Twintig ervan stonden aan het hoofd van een missiepost en deden aan veelzijdige hulpverlening: zij behandelden niet alleen zieken maar deden ook aan profylaxis, prospectie en onderrichtten de bevolking inzake hygiëne. Dr. R. Fernandès Villela, voorzitter, deed een warme oproep voor nieuwe krachten, voor instrumenten en medicijnen.
Van 1 tot 5 augustus 1947 en van 31 oktober tot 5 november vonden retraites voor geneesheren plaats in de abdij te Drongen. De ‘verblijfsvoorwaarden’ waren: ‘300 Fr, twee brood- en vleeschzegels, wat suiker, broodsmeersel en zeep’.
In 1947 had de Société Saint-Luc de Charleroi twee gezamenlijke vergaderingen met de Cercle Saint-Thomas More van de katholieke advocaten.
Het derde Internationaal Congres van Katholieke Geneesheren vond plaats te Lissabon in 1947 onder het voorzitterschap van Prof. Dr. Joao Porto. De Belgische delegatie was veruit de belangrijkste, na de Portugezen en de Spanjaarden. Het thema was vrij vaag: Individuele en collectieve geneeskunde. Onder andere kwam daar ter sprake de oprichting van de National Health Service in Engeland die op 1 april 1948 in werking zou treden. Pater P. L. Alts S.J. schrijft in zijn verslag: “Men kan bezwaarlijk den indruk weren, dat sommigen, bij het bestrijden van het collectivisme of de etatisatie, wellicht te sterk naar het liberalisme overhelden.”
De algemene vergadering van 25 oktober 1947 was geheel gewijd aan de 25ste verjaardag van de stichting van de Belgische Geneesherenvereniging Sint-Lucas. Zij vond plaats in de voordrachtzaal van het geneesherenhuis te Brussel. De voorzitter Dr. Wibo opende de zitting. De heer Verbist, Minister van Volksgezondheid en Familie, hield een briljante voordracht over de zending van de geneesheer en zijn taak in de maatschappij. Dr. Detrait handelde over de bestrijding van abortus. Prof. Dr. Van der Schueren van Leuven sprak in het Nederlands over: ‘De Sociale Rol van de Geneesheer’.
Op zondag 29 mei 1948 vierde de Sint-Lucas Doktersgilde van Antwerpen haar 35-jarig bestaan in de St.-Ignatius- Handelshogeschool onder het voorzitterschap van Dr. Snoeks. Dr. A. Van Driessche, lid van de Koninklijke Vlaamse Akademie, hield een prachtige voordracht over ‘Vesalius in de plastische Kunst’. Tijdens het feestmaal werden gelegenheidstoespraken gehouden door Mgr. Zech, deken van Antwerpen, Dr. Snoeks en Dr. Wibo.
Als voorbereiding op het 4de Congres van Katholieke Geneesheren te Rome hield de Belgische Geneesherenvereniging Sint-Lucas een Nationaal Congres op 2 en 3 april1949 over: Mensenrechten en hedendaagse Geneeskunde. Als sprekers traden op: Dr. Wibo, Prof. Dr. Van Gehuchten, Dr. R. De Guchteneere, Prof. Dr. E. De Greeff, Dr. J. Van Rossum, Prof. Lederer, Dr. Evrard en Dr. Thuillez. Prof. Dr. E. De Greeff had het over lobotomie en leukotomie. Hij stelde de vraag of deze unilaterale of bilaterale ingreep wel geoorloofd was gezien de geweldige invloed op de persoonlijkheid van de patiënt. Prof. Dr. Lederer handelde over hormoontherapie. Ook deze therapie beïnvloedt de psyche. Vooral bij toepassing van seksuele hormonen deed zich het probleem voor van de morele toelaatbaarheid. Dr. Evrard uit Luik behandelde het probleem van de narcoanalyse. Hij stelde zich onder andere de vraag in welke gevallen de mensenrechten een dergelijk onderzoek ontoelaatbaar maakten. De toestemming van de patiënt is daarbij steeds vereist.
Het 4de Internationaal Congres van Katholieke Geneesheren vond plaats te Rome van 24-30 september 1949 onder het voorzitterschap van Prof. Gedda. Het thema was: De menselijke Persoon en de Geneeskunde. Dertig landen waren er vertegenwoordigd met 700 geneesheren. De sessies vonden plaats in het Palazzo Venezia. De voertaal was het Frans. De kunstmatige inseminatie kwam uitvoerig aan bod. Hetero-inseminatie werd als evident tegennatuurlijk beschouwd en diende afgewezen te worden als mensonwaardig. De auto-inseminatie (binnen het huwelijk met sperma van de echtgenoot) riep twijfels op. Deze kwestie werd toen niet beslecht. Tijdens het bezoek aan de Universiteit van Padua vernamen onze collega’s dat de relikwie die aldaar vereerd wordt, het lichaam van de evangelist Lucas zou bevatten. Zijn hoofd berust in de Sint-Pietersbasiliek te Rome. De dertig landgenoten die het congres bijwoonden verbleven 17 dagen in Italië!
In 1949 kreeg Saint-Luc Médical ook een Nederlandstalige benaming: Sint-Lucasblad. Dit liet onze Vlaamse collega’s toe “met opgeheven hoofd” het blad in Vlaanderen te verspreiden. In Antwerpen steeg het ledenaantal van 95 tot 120. Gent telde een 50-tal en Brugge 42 actieve leden. Turnhout en Mechelen hadden wat ‘startmoeilijkheden’. Vanuit het katholieke Hasselt kwam bitter weinig nieuws… .
Op 19 maart 1950 richtte Antwerpen een groot congres in voor alle Vlaamse Gilden en de Nederlandse R.K. Artsenvereniging. Het thema was zeer actueel: ‘Eugenetica’. De zittingen vonden plaats in de St.-Ignatius Hogere Handelsschool. Als sprekers noteerden wij: Prof. J. Mertens uit Leuven; Dr. A.Th. L.M. Mertens, redacteur van het R.K. Artsenblad; Dr. J. Lebeer, Dr. R. De Guchteneere Dr. J. Spaey en E.P. Snoeck S.J. Deze voordrachten verschenen in een speciaal nummer van het Sint-Lucasblad (1950 nr 3).
De ‘Société médicale Liégeoise de Saint-Luc’ hield in 1949-50 maandelijkse vergaderingen onder andere over sociale geneeskunde, psychologische en morele problemen van de arbeid en de Europese samenwerking. De Luikse sectie van de ‘Jeunesse Médicale Belge de Saint-Luc’ hield om de veertien dagen een vergadering gaande van oktober tot Pasen. Er waren ook gespecialiseerde kringen die op het einde van de voormiddag wekelijks samenkwamen om problemen te bespreken van filosofische en deontologische aard! Daarbij ook wekelijkse misvieringen, afzonderlijk voor doctoraats- en kandidatuurstudenten, gevolgd door een gezamenlijk ontbijt. Af en toe werd één dezer eucharistievieringen opgedragen voor de zielen van de overledenen die voor dissectie gediend hadden: ‘la messe des macas’!
De Brusselse Société de Saint-Luc telde in de jaren 1948-1950 225 leden. Ook hier vonden maandelijkse vergaderingen plaats in de wintermaanden. Op de voordrachten van algemene interesse werden de dames en de verloofden mee uitgenodigd.
Tijdens de cyclus 1949-50 waren er in de Gentse Sint-Lucasgilde drie grote vergaderingen onder het voorzitterschap van Dr. Maes. Hij beklaagde zich erover dat zijn Gilde slechts 50 leden telde. De Medische Kring van de Sint-Lucasstudenten te Leuven hield grote vergaderingen in het academisch jaar 1949- 1950. Prof. Vander Schueren besprak het congres van Rome. Pater Van den Bussche handelde over de Nationale Gezondheidsdienst in Engeland, en Prof. Bouckaert leidde een debat over overbevolking naar aanleiding van het boek van de Amerikaan Vogt: ‘Road to Survival’, waarin hij een intense propaganda voerde voor een wereldwijde birth control.
Het geestelijk weekend te Drongen op 6 mei 1950 kende weinig succes: slechts een dertigtal collega’s namen eraan deel. Méér succes had het ‘Weekend spirituel’ in Maredsous op 20 en 21 mei 1950 waar de dames mee uitgenodigd werden. Vijfenveertig geneesheren en twintig dames namen eraan deel. Het werd een onvergetelijk samenzijn met prachtige liturgische diensten in de artistiek zeer rijke abdij.
Op 10 oktober 1950 is Sint-Lucas Hasselt herrezen! De vergadering werd geopend door Dr. Bollen, burgemeester van Hasselt, die hulde bracht aan de vooroorlogse voorzitter, wijlen Dr. Guillaume Nolens. Op de feestelijke zitting waren een veertigtal Limburgse collega’s aanwezig. Op 30 juni 1951 hield Prof. Dr. Corneel Heymans, Nobelprijswinnaar, een voordracht over: ‘Opzettelijke persoonlijkheidsveranderingen door pharmacologische middelen’. Een honderdtal toehoorders waren aanwezig waaronder advokaat Roppe, gouverneur van de provincie Hasselt.
Het 5de Internationaal Congres van Katholieke Artsen vond plaats te Parijs van 6-9 juli1951. Het algemeen thema was: ‘Le médecin catholique et les problèmes posés par la formation de la conscience morale chez l’enfant’. Dr. R. Verly kreeg als opdracht het secretariaat te leiden van de Internationale Vereniging van Katholieke Geneesheren.
Op initiatief van Prof. Van Gehuchten vond op 26 april 1951 de Sint-Lucas-Dag der Medische Studenten plaats. Het was de bedoeling de studenten voor te bereiden op de uitoefening van hun beroep. Mgr. Van Waeyenbergh, Rector Magnificus, sprak het openingswoord. Nadien volgden voordrachten van Dr. Hellemans, Dr. Haven en Dr. Hugo Janssens. Een klein honderdtal studenten nam eraan deel. De dag werd besloten met een: ‘Kunstavond van Dokters voor Dokters’. Het was een stijlvolle, artistieke prestatie van collega’s ondereen. Op 1 mei werd een gelijkaardige dag georganiseerd: ‘Journée d’initiation à la vie médicale’. De rector was eveneens present. Prof. Debaisieux hield een opgemerkte voordracht over ‘Dichotomie‘. Deze praktijk leidde tot schandalige toestanden. De spreker was van oordeel dat de dichotomie niet meer uit te roeien was en dat ze officieel diende gemaakt te worden: “Il ne reste donc qu’une solution. Amener au grand jour ce qui se fait en secret. Je veux dire: rendre la dichotomie officielle.” In de loop van de namiddag spraken nog Dr. De Guchteneere, Dr. Cochaux en E.P. Pollet S.J.
Op 7 november 1950 stichtte een voorlopig comité van artsen de ‘Société Médicale de Saint-Luc de Tournai’. De eerste statutaire vergadering vond plaats op 22 februari 1951 met 22 leden. Dr. De Guchteneere sprak over: ‘Humanisme et technique médicale’.
De jaarvergadering van 21 oktober 1951 stond in het teken van 25 jaar voorzitterschap van Dr. M. Wibo. Zij vond plaats in het ‘Domus Medicorum’. Mgr. Van Eynde vertegenwoordigde kardinaal Van Roey; verder waren er vertegenwoordigers van de R.K. Artsenvereniging, Sint-Lucas Parijs en de Rijselse Katholieke Faculteit. Dr. Wibo kreeg van Mgr. Cento, Apostolisch Nuntius, de pauselijke onderscheiding van Commandeur in de Orde van Sint-Gregorius de Grote en van de vertegenwoordiger van de minister van Volksgezondheid en het Gezin, het ereteken van Officier in de Orde van Leopold II.
Het Congres voor Geesteshygiëne, dat op 25 november 1952 te Antwerpen werd ingericht door de Sint-Lukasdoktersgilde en het Verbond der Werken voor Hulpbetoon en de Medico-sociale Diensten, kende een zeer grote belangstelling: er waren meer dan 200 toehoorders. E.H. Nuttin uit Leuven sprak over de leerstellingen van Freud; Prof. Kriekemans, eveneens uit Leuven, sprak over de methoden van de volgelingen van Freud en E.P. Arts S.J. over: ‘Geestesopbouw naar katholieke leest’. Dr. Snoeks, voorzitter, gaf de eindbeschouwingen.
Op 25 april 1952 vond opnieuw een Sint-Lucasdag der Medische Studenten plaats te Leuven onder het motto: ‘De dokter is een vrij man!’. Sprekers waren Mgr. Van Waeyenbergh, Rector Magnificus; Prof. E. Haven; Prof. A. Lacquet en de heer B. Huyghe, inspecteur der apothekers. Tenslotte kwam rechter A. Billion aan het woord met als onderwerp: ‘Dokter en Patiënt’ en Dr. A. Van Orshoven als tolk van: ‘De dokter op het platteland’.
In september 1952 vond opnieuw het ‘Weekend spirituel de Maredsous’ plaats. Het thema: ‘Le sacrifice du Christ’ werd behandeld door Dom Vincent Colin O.S.B. en Dom Adrien Nocent O.S.B. sprak over: ‘L’éternel Sacrifice engagé dans le temps’.
Op 8 oktober 1952 werd een Vlaamse Sint-Lucaskring te Brussel gesticht. Het voorlopig comité was als volgt samengesteld: voorzitter Dr. Hendrickx; secretaris Dr. De Schouwer; penningmeester Dr. A. Balis; proost E.P. Neefs S.J.
De jaarvergadering van 23 november 1952 vond met grote luister plaats in de rotondezaal van het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. Waren aanwezig: Mgr. Cento, Apostolisch Nuntius, Mgr. de Trannoy, vertegenwoordiger van Zijne Eminentie Kardinaal Van Roey, de voorzitter van de Nederlandse en de Franse artsenverenigingen en talrijke professoren van de Leuvense Alma Mater. Prof. Buytendijck, hoogleraar aan de universiteiten van Utrecht en Nijmegen, trad op als spreker evenals E.P. Riquet, kanselredenaar van de Notre-Dame te Parijs. Aangezien het ook een statutaire algemene vergadering was, werden ook de activiteiten gerapporteerd van de Sint-Lucaskringen van Luik, Charleroi, Namen, Leuven, Hasselt en Brugge. In deze Gilde vond op 13 januari 1953 een opgemerkte vergadering plaats met Prof. Dr. Corneel Heymans over: ‘Persoonlijkheidsverandering door pharmacologische middelen, medisch en juridisch beschouwd’. Er werd toen ook besloten de kring uit te breiden tot de collega’s van Oostende en Torhout. Voor deze actie bedroeg het ledenaantal 63 collega’s. De Sint-Lucas Doktersgilde Antwerpen telde in de cyclus 1952-53 129 leden. Voorzitter was Dr. M. Snoecks, ondervoorzitter: Dr. F. van Baarle, proost: E.P. L. Arts S.J.
Op 23 april 1953 vond te Leuven de Sint-Lucasdag der Medische Studenten plaats. Praktisch alle studenten van het 3de doctoraat namen eraan deel. Onder de talrijke sprekers noteren wij Prof. Dr. J. Schockaert, Prof. A. Kriekemans en Mgr. H. Van Waeyenbergh. De dag werd besloten met de klassieke kunstavond: “Medicis a Medicis”. Op 16 en 17 mei 1953 was er te Maredsous het jaarlijks ‘Weekend spirituel’. Niemand minder dan père Riquet kwam er spreken over: “Le médecin, fils de l’Eglise”, “Christianisme et Médecine” en “Le médecin dans la communauté chrétienne”. Het Vlaamse gezinsweekend vond plaats te Zevenkerken-Loppem waar Prof. Dondeyne de hoofdredenaar was. Er waren 68 deelnemers, de voorzitter was Dr. A. De Haene.
In de schoot van Saint-Luc Bruxelles functioneerde een ‘Secrétariat Médico-Social et professionnel’. Maakten hiervan deel uit: geneesheren en de twee proosten van Sint-Lucas als theologische raadgevers. Hun doel was de problemen te onderzoeken in verband met de organisatie van de geneeskunde geconfronteerd met medicosociale problemen en deze door te spelen aan de bevoegde parlementaire en professionele organismen. In 1953 werd de Franstalige proost E.P. Boigelot op zijn verzoek ontslagen van zijn functie. E.P. De Boeck uit Charleroi volgde hem op.
Op de jaarvergadering van 18 oktober 1953 werd in het bestuur een structuurhervorming doorgevoerd. Er ontstond een Vlaamse en een Franstalige afdeling met een afzonderlijk bureau en een overkoepelende Algemene Raad van Beheer. Voorzitter van dit Sint-Lucasgeneesherenverbond werd Dr. Van de Putte uit Gent, ondervoorzitter Dr. A. Gyselen uit Sijsele, secretaris was Dr. A. Balis uit Brussel. De Association de Médecins de Saint-Luc kreeg als voorzitter Dr. Fanuel uit Thy le Château en Dr. De Buyl uit Brussel als secretaris. De Sint-Lucasgilden van Gent, Brussel, Hasselt en Aalst kenden een grote groei; Mechelen, Lier en Turnhout kwamen om verschillende redenen moeilijk op dreef. Eindelijk vond op 24 oktober 1953 de stichtingsvergadering plaats van het Sint-Lucasgilde Turnhout. Dr. Vanhove en E.P. Norbertus Broeckaert O.F.M. slaagden erin een 15-tal collega’s samen te brengen. Op 4 november 1954 kwam prof. P. De Somer spreken over: ‘Wat is het leven?’ Het ledenaantal groeide in dat jaar tot 45.
Het 6de Internationaal Congres der Katholieke Geneesheren vond plaats te Dublin van 30 juni tot 5 juli 1954 met als thema: ‘Demographie en medische praktijk’. Als Belgische sprekers noteren wij Prof. Maisin over: ‘Pratiques anticonceptionnelles et cancer’, Prof. J. Lederer over: ‘Démographie et gérontologie’ en Prof. Charles Mertens de Wilmars over: ‘Démographie, Psychologie et Pédagogie’.
Op 30 september 1954 vonden verkiezingen plaats voor de Raad van Beheer. De nieuwe voorzitter werd prof. Van Gehuchten; ondervoorzitters Dr. Fanuel, Dr. Goedseels en Dr. Van de Putte; algemeen secretaris Dr. Thulliez en schatbewaarder Dr. Verly.
Bij gelegenheid van haar 20-jarig bestaan belegt de Gentse Sint-Lucasgilde een lentecongres op 2, 3 en 4 april 1955 met als thema: ‘Het gebrekkige kind’. Verleenden hun medewerking: het Katholiek Verbond van Verminkten en Gebrekkigen en het Katholiek Verbond der Vlaamse Scouts. Het kende een groot succes door de voordrachten van talrijke bevoegde specialisten.
Saint-Luc Charleroi had in 1955 meer dan 150 leden, Luik 146 en Doornik 28.
Op 28 januari 1956 stuurde de Raad van Bestuur van de Belgische Geneesherenvereniging Sint-Lucas een brief aan alle CVP-parlementsleden naar aanleiding van een uitgebreid onderzoek over: ‘Huidige stand van de morele zin bij de geneesheren’. Zij was voornamelijk bedoeld tegen ministeriële besluiten van Minister Troclet . Deze ontkenden opzettelijk de waardigheid van de mens . Voor de heer Troclet hing de doeltreffendheid van de geneeskunde enkel af van de techniek. De opvattingen van christenen en materialisten stonden lijnrecht tegenover elkaar. De minister wou ook de veralgemening van de ‘derde betalende’ invoeren. Als oplossing van de moeilijkheden van de sociale zekerheid stelden de katholieke geneesheren de beheersverantwoordelijkheid van elke mutualiteit voor. Zij waren ook van mening dat bepaalde misbruiken door geneesheren streng dienden gestraft te worden door de Orde van de Geneesheren.
Het 7de Internationaal Congres van Katholieke Artsen vond plaats te Den Haag en Nijmegen van 10-16 september 1956 met als thema: ‘Geneeskunde en Recht’. Prof. Mag. L. Janssens uit Leuven opende de beschouwingen met een rede over: ‘Recht en Moraal’. Het congres kende een grote belangstelling: er waren een 600-tal ingeschrevenen uit 21 landen, er waren echter slechts 33 Belgische deelnemers… . Mogelijk leek het thema: ‘Arts en recht’ voor velen niet aantrekkelijk en te wazig.
Naast de gewone voordrachten in de regionale secties, vonden ook vergaderingen plaats van geneesheren en moralisten, zowel in het Vlaamse als in het Franstalig landsgedeelte. Er waren ook medicosociale beroepssecretariaten. Deze stelden in 1956-57 een document op in verband met het beroepsgeheim. Elke gilde werd verzocht dit onderwerp te bestuderen en een verslag uit te brengen.
De algemene vergadering van 16 oktober 1956 werd opgeluisterd door een spreekbeurt van Gustave Thibon.
De jaarlijkse bijeenkomst vond plaats op 4 november 1956 in het gebouw van Caritas Catholica onder het voorzitterschap van Prof. P. Van Gehuchten. Op die dag deelde hij mee dat bij gelegenheid van de Wereldtentoonstelling van 1958 te Brussel, het 8ste Internationaal Congres der Katholieke Geneesheren zou gehouden worden in samenwerking met de Internationale Congressen van de Apothekers en de Verpleegkundigen onder het algemeen thema: ‘Christendom en Gezondheid’. Tijdens dat congres zou een Sint-Lucasbeeld geschonken worden aan de Nationale Basiliek van Koekelberg.
De Sint-Lucasgilde der studenten te Leuven was zeer actief in 1956-57. Op 5 oktober 1956 waren er 400 studenten aanwezig voor een voordracht van Prof. Dr. Mag. L. Janssens. Het Sint-Lucasfeest op 18 oktober werd bijgewoond door 600 aanwezigen in aanwezigheid van Mgr. rector Van Waeyenbergh, en de professoren Van Gehuchten, De Somer, Haven, Vanderschueren en Gijselen. Op 7 december 1956 waren er 400 aanwezigen op een eerstevrijdagmis!
De Sint-Lucas Doktersgilde van Gent organiseerde op 19 december 1956 een vergadering in nieuwe stijl. Voorzitter Dr. P. Rubbens had het genoegen E.P. Wildiers O.F.M. in te leiden. Deze gaf een leerrijke uiteenzetting over Teilhard de Chardin naar aanleiding van zijn boek: ‘Le Phénomène humain’. Er waren ruim honderd aanwezigen. De nieuwe formule bestond erin een aantal vragen te stellen aan de spreker, zo waren er voor de vergadering van 16 januari 1957 ruim 17 uitvoerige vragen binnengekomen.
De jaarvergadering van 1957 vond plaats te Namen op 11 en 12 mei. Het thema was: ‘La réadaptation sociale des handicapés’. Er waren die dag niet minder dan elf voordrachten. In het verslag vinden wij rapporten over de activiteiten in Brussel (Franse en Vlaamse sectie), Brugge, Gent, Antwerpen, Luik, Charleroi, Leuven, Aalst, Turnhout en Doornik. Van de Sint-Lucasgilde van het Land van Waas is er al jaren geen teken van leven…
(wordt vervolgd)