Dr. Paul Deschepper
De jaargang 1973 opent met een nieuwe rubriek: ‘Lezerstribune’. De redactiesecretaris hoopt dat de inzendingen in gemodereerde termen zullen opgesteld zijn om een scherpe polemiek te vermijden: “Nous espérons que les opinions diverses soient toujours en termes modérés, en évitant toute polémique violente ou acerbe”.
Het probleem van orgaantransplantaties komt uitvoerig aan bod. Pater Troisfontaines S.J. bespreekt de morele facetten, prof. Dr. Fritz Derom belicht de medische kant van het probleem. In afwezigheid van een wetgeving hierover, was men sedert 1965 in Gent reeds overeengekomen dat het preleveren van een gezond orgaan bij een gezond individu, voor een transplantatie zonder absolute kans op succes, ethisch onaanvaardbaar was. België had toen pro rata van haar bevolking, het grootste aantal niertransplantaties ter wereld. Vanzelfsprekend ging het hier om kadaverniertransplantaties. In hetzelfde nummer 1 van het Sint-Lucasblad/Saint-Luc Médical verscheen ook: ‘Bedenkingen ten behoeve van een transplantatiewet’ door de heer Jacques Matthijs, procureur-generaal bij het Hof van Beroep te Gent.
Op 15 februari 1973 behandelde de Sint-Lucas Gilde van Gent het probleem van de humanisering van het ziekenhuis, dit naar aanleiding van een artikel verschenen in De Standaard van 14 en 15 november 1972 onde de titel: ‘Christelijke ziekenhuizen moeten vooral aan humanisering werken’.
De jaarlijkse algemene vergadering vond plaats te Mons op 21 oktober 1973 onder het voorzitterschap van de respectievelijke voorzitter van l’Association en het Verbond, Dr. Marchandise en Dr. Kluyskens. Dr. Marchandise sprak over: La Liberté du Médecin. De morele aspecten hiervan werden besproken door kanunnik Dewolf uit Gent. Dr. Libbrecht, nationale voorzitter, deed een oproep om aan te sluiten bij de vereniging van geneesheren tot bescherming van het leven. Méér dan 18.000 Franse geneesheren waren toen reeds lid. Prof. A. Dewolf publiceerde een artikel over: ‘De euthanasievraag op het derde wereldcongres voor medisch recht te Gent’. Hij besloot met volgende zin: “Euthanasie is een mooi zachtklinkend woord: het verbergt echter, zoals alle zachtklinkende woorden, een gevaar, maar het gevaar is daarom niet minder aanwezig…” Het congres vond plaats van 19-23 augustus 1973. Dr. L. Libbrecht besluit de bespreking van dat congres als volgt: “Onze tijd schept geen gunstig milieu voor het kind. Onze consumptiemaatschappij is er al te veel op gericht economische consumptie en productie op te drijven ten koste van het menselijke. Het krijgen en opvoeden van kinderen vraagt meer beschikbaarheid dan door onze technologische samenleving kan toegestaan worden.”
Op 29 februari 1974 werd E.P. Adiel de Meyer dood gevonden achter het stuur van zijn wagen. Sinds 1954 was hij de proost van de Sint-Lucas Gilde van Turnhout. Hij was een harde werker, met rusteloze ijver en wilskracht. Het was een harde slag voor de Turnhoutse Gilde, daarna is ook deze ter ziele gegaan… .
Van 26-30 mei 1974 vond te Barcelona het 7de Wereldcongres plaats van de Intemationale Federaties van Katholieke Geneesherenverenigingen (F.I.A.M.C.) plaats. Het hoofdthema was: Vrijheid : het algemeen begrip vrijheid, de vrijheid in de relatie arts-patiënt, de invloed van socio-economische structuren op de vrijheid van de patiënt. Voorzitter was Dr. Gino Papola (U.S.A.), secretaris-generaal Dr. de Gheldere, proost Mgr. A. Harris (UK).
De statutaire jaarvergadering vond plaats te Aalst op 20 oktober 1974 met als thema: ‘Problemen rond chromosoomafwijkingen’. De sprekers waren: prof. Verresen en prof. Lederer.
In 1975 vond de statutaire vergadering plaats te Luik in het Institut Gramme. Dr. Olfers, Luikse voorzitter, gaf een overzicht van de activiteiten waaronder een spiritueel weekend, vergaderingen met apothekers en vreemde studenten. Te Brussel heeft Dr. Thulliez, in samenwerking met de Club Médical, Henri Guillemin uitgenodigd die sprak over: ‘Mort du Christianisme?’ Te Mons hebben de vergaderingen een vriendschappelijk karakter: ze vinden plaats samen met een diner waar ook de dames aanwezig zijn. Te Namen zijn er twee kringen: ‘Cercle du chanoine Maniet’ en ‘L’équipe Saint-Luc du chanoine Davin’.
Een nationale oproep aan de leden tot financiële steun bracht 80.000 F op.
In nr. 4 van het St.-Lucasblad (1975) behandelt Prof. van Gehuchten het onderwerp: Le Médecin et l’Argent. Hij besluit dat de dichotomie, ten minste onder de clandestiene vorm, bijna verdwenen is. In de socialistische opvatting van de geneeskunde is het normaal dat de geneesheer ruim zijn brood verdient, om zijn toekomst en die van zijn gezin veilig te stellen, maar in de uitoefening van een beroep, gebaseerd op toewijding en liefde voor de evennaaste is het niet normaal dat hij een fortuin verzamelt.
In nr. 1 van het Sint-Lucasblad van 1976 verscheen een artikel: Sint-Lucas, de lijfarts van Paulus door A.J.M. Smulders, arts te Breda. Hij heeft uitgezocht hoe men uit de stijl van een auteur kan afleiden dat hij een arts is. Hij vermeldt niet alleen het grootste aantal genezingen, hij laat ook, als enige evangelist, Jezus zeggen: “Geneesheer, genees uzelve” (Lk 4,23). Hij gebruikt ook termen die alleen in de geschriften van andere grote Griekse artsen voorkomen. Sprekend over het oog van een naald, gebruikt hij niet ‘rafis’ (naald uit een naaidoos) maar wel de chirurgische hechtnaald ‘belonè’. Leeftijd van de patiënt, duur van de ziekte, aangeboren of niet, chronisch of acuut: het zijn zaken die Lucas nauwkeurig vermeldt. Het artikel staat vol van dergelijke fijn uitgezochte bemerkingen.
In het Congressenpaleis te Brussel vond op 17 oktober 1976 de jaarvergadering plaats. Het thema was: ‘Studie van de verslagen van de staatscommissie voor de ethische problemen’. Sprekers waren: E.P. Troisfontaines, Mw. Prof. Meulders-Klein en prof. Dr. Dirk Van de Kerckhove.
Op 20 mei 1977 overleed Kan. Jan De Beul, proost van de Gentse Gilde van Sint-Lucas. Hij was leraar te Aalst en te Sint-Niklaas. Op 2 september 1961 werd hij rector van het St.-Paulusseminarie te Drongen en op 26 juli 1965 rector van het Hoger Technisch Instituut Sint-Lieven te Gent.
De jaarvergadering van 16 oktober 1977 vond plaats te Sint-Niklaas. Voorzitter Dr. Marchandise pleitte voor de charismatische beweging in de Kerk, sterk gepropageerd door Z.Em. Kardinaal Suenens. Bij de aangeslotenen leidde het tot “un renouveau spirituel d’une rare richesse”. E.H. Dierick uit Gent besloot de dag met een diavoorstelling over Van Eyck.
Het achtste Wereldcongres van de F.I.A.M.C. vond plaats te Bombay (Indië) van 29 januari tot 1 februari 1978. De voordrachten waren van wisselend gehalte. Zeer opgemerkt was de toespraak van moeder Theresa: “Wij mogen niet leven als egoïsten, de armen zijn onze broeders en zusters. God zal ons oordelen naar onze bereidheid om onze evennaaste te helpen. De geneesheer die geconfronteerd wordt met lijden en ziekte, kan zeer veel goed doen”.
Als een donderslag bij heldere hemel kwam op 8 april 1978 het bericht van het overlijden van Dr. Louis Libbrecht. Hij promoveerde te Gent in 1940. In 1946 behaalde hij het aggregaat voor het hoger onderwijs in de inwendige ziekten. In 1967 werd hij voorzitter van de Nationale Federatie van het Wit-Gele Kruis. Jarenlang was hij lector aan de Rijksuniversiteit te Gent. In 1972 werd hij vereerd met de pauselijke onderscheiding van Commandeur van de Orde van Sint-Gregorius de Grote. Hij was ook nationale voorzitter van de Geneesherenvereniging Sint-Lucas van 1969 tot 1975. Hij overleed te Brugge na een korte ziekte op de leeftijd van 62 jaar. Hij was wijs, zachtmoedig en dienstvaardig. Hij had een uitzonderlijke werkkracht en uithoudingsvermogen, daarbij was hij een diepchristelijke West-Vlaming. Op zijn doodsbericht stond te lezen: “De inhoud van een leven is belangrijker dan de duur “.
De algemene vergadering vond plaats te Woluwe op de campus van de U.C.L. op 15 oktober 1978. E.P. Frison S.J. uit Parijs, sprak over de Franse wetgeving inzake abortus; de heer Dhoore, minister van Openbare Gezondheid en het Gezin, sprak over: ‘De politieke verantwoordelijkheid van de geneesheer’. Dr. Paul Deschepper werd er benoemd tot voorzitter van het Verbond van Vlaamse Sint-Lucasgilden. Op initiatief van Dr. Farber, voorzitter van de Société Médicale de Saint-Luc du Grand-Duché, vond op 17 en 18 maart 1979 een geestelijk weekend plaats in de abdij van Orval.
De statutaire jaarvergadering vond plaats te Namen op 21 oktober 1979. Prof. Dr. van Meirhaeghe uit Gent sprak over: ‘Het Kind en zijn Omgeving’, E.H. Scheuer over ‘Het Moreel verlaten Kind’.
Het vierde Congres van de Fédération Européenne des Associations de Médecins Catholiques (F.E.A.M.C.) vond plaats te Brussel op 14, 15, 16 en 17 mei 1980. Het algemeen thema was: ‘De katholieke geneesheer vandaag’. De hele organisatie werd meesterlijk gecoördineerd door Dr. de Gheldere, secretaris-generaal van de F.E.A.M.C. Hare Majesteit Koningin Fabiola was aanwezig op een zitting van het congres. De openingstoespraak werd gehouden door de vermaarde predikant E.P. Michel Riquet uit Parijs. Dr. Jean Kluyskens, voorzitter van de F.E.A.M.C. werd gefeliciteerd door Mgr. Cardinale, pauselijke nuntius te Brussel, voor het welslagen van het congres. De motie besloot met de stelling dat de eerste taak van de geneesheer, in het bijzonder van de katholieke geneesheer, erin bestaat zich ten dienste te stellen van de mens, in een geest van eerbied en liefde.
‘De Franse wet Veil en zijn consequenties’ werd behandeld op de jaarvergadering van 18 oktober 1980 te Gent. Dr. Guido Verstraete, voorzitter van de Gentse Gilde, schetste in een inleidende voordracht de problematiek rond de abortuswetgeving. Mr Brion, jurist, behandelde het juridisch aspect; Dr. Dickes, gynecoloog te Boulogne, sprak over de abortuswet in de medische praktijk. Dr. Marchandise, nationale voorzitter, feliciteerde de Gilde van Gent voor de feestelijke viering van hun 45ste verjaardag. De dag werd besloten met een banket in de fraaie Baudelo-zaal van het Bijloke-museum. De teksten van de voordrachten over de Wet Veil verschenen in nr. 4 van het Sint-Lucasblad/Saint-Luc Médical 1980. Dit nummer werd bezorgd aan de 225 volksvertegenwoordigers en aan de 200 senatoren met een begeleidend schrijven waarin gewezen werd op de desastreuse gevolgen vijf jaar na toepassing van de Franse abortuswet.
Emeritus prof. Mgr. Victor Heylen overleed in 1981 in zijn 75ste levensjaar. Hij had meer dan tweehonderd publicaties op zijn naam staan. Het hoogtepunt in zijn carrière was ongetwijfeld zijn theologische inbreng in het Tweede Vaticaanse Concilie.
Het onderwerp ‘Sterilisatie’ werd besproken op de statutaire vergadering van 26 september 1981 te Sint-Lambrechts-Woluwe. Prof. Dirk Van de Kerckhove besprak de medische problemen en prof. Schooyans (U.C.L.) de ethische en morele aspecten. Eerstgenoemde was geshockeerd door het feit dat sterilisaties in katholieke ziekenhuizen aan de lopende band werden verricht… .
Eind 1981 overleed Dr. Pierre Marchandise. Hij stichtte in 1935 de cardiologische afdeling van het Brusselse Sint-Janziekenhuis. In 1975 volgde hij Dr. Louis Libbrecht op als nationale voorzitter van onze vereniging. Alwie hem gekend heeft bewaart de herinnering van een hartelijke en minzame persoon.
De jaarvergadering van Sint-Lucas werd gehouden te Bergen op 11 september 1982. Mw. Meert-Van de Put en prof. Thomas hielden een voordracht over: ‘Proefbuisbaby en huurbaarmoeder’, bij gelegenheid van de 60ste verjaardag van de Belgische Geneesherenvereniging Sint-Lucas.
Korte tijd nadien kwam het bericht van het overlijden van Dr. Raoul de Guchteneere. Hij werd geboren te Kortrijk op 13 september 1898. Op de leeftijd van 17 jaar gaf hij zich aan als vrijwilliger en streed aan het front tot in 1918. Na de oorlog studeerde hij geneeskunde aan de U.L.B. en specialiseerde hij zich in de gynaecologie aan de John Hopkins Universiteit te Baltimore. Hij werd lid van de Geneesherenvereniging Sint-Lucas bij het begin van zijn medische praktijk. Hij is het die de naam van het tijdschrift veranderde van ‘Bruxelles Médical’ in ‘Saint-Luc Médical’. Vanaf 1935 volgde hij Dr. Goedseels op als hoofdredacteur van het tijdschrift. In 1949 suggereerde hij ook het Nederlands in de titel in te voeren: ‘Saint-Luc Médical/ Sint-Lucasblad’. Nadien wijdde hij zijn beste krachten als nationale voorzitter . Hij was ook een stichtend lid van het G.B.S. en de eerste voorzitter van de Belgische Beroepsvereniging van Gynaecologen.
In 1982 werd pater Pierre Devos S.J. benoemd tot proost van de Franstalige kringen. Hij kreeg zijn opleiding in het laboratorium van prof. Christian de Duve. Later werd hij professor in de biologie aan de Facultés Universitaires Notre Dame de la Paix te Namen.
In de Sint-Lucasgilde van Antwerpen wordt Dr. Van Horenbeeck opgevolgd door Dr. Snoeks, secretaris is Dr. Jansseune, Dr. A. Van Baarle blijft penningmeeester.
Het 15de Wereldcongres van de F.I.A.M.C. vond plaats te Rome van 1-5 oktober 1982. Het hoofdthema was: De geneesheer ten dienste van het leven. Dit congres werd bijgewoond door 2500 geneesheren uit 72 landen. De openingsrede werd gehouden door Z.Exc. Mgr. Fiorenzo Angelini, proost van de Italiaanse katholieke geneesheren. Hij belichtte het thema van het congres: ‘De geneesheer in dienst van het leven’ . Z.H. paus Johannes-Paulus II legde tijdens zijn toespraak sterk de nadruk op de totale verzorging van de patiënt, die dus verder reikt dan preventie en therapie. Na zijn één-vol-uur-durende toespraak vroeg de paus, met een tikje humor hem eigen, of Mgr. Angelini nog iets bij te voegen of te vragen had! De leden van het bestuur van de F.I.A.M.C. werden daarna aan Zijne Heiligheid voorgesteld. Dr. Jean Kluyskens had, als enige, recht op twee handdrukken van paus Johannes Paulus: de eerste voor Dr. Jean Kluyskens als Belg en de tweede voor Jan, de Vlaming! Dr. Albert Coelis van Maldegem besluit zijn mooi verslag over het congres met de woorden van Einstein: “De godsdienst zonder wetenschap is mank, maar de wetenschap zonder godsdienst is blind aan één oog!”
Op 22 oktober 1983 werd de jaarlijkse algemene vergadering gehouden in het Holiday Inn Hotel te Brugge. Prof. Dr. J.P. Cassiman en prof. Boné gaven een uiteenzetting over ‘Genetische Manipulaties’. Op diezelfde dag overleed te Knokke Dr. Charles de Gheldere. Van 1963 tot 1967 was hij nationale voorzitter als opvolger van prof. Paul Van Gehuchten. In datzelfde jaar werd hij vice-voorzitter van de F.E.A.M.C. en van 1974-78 vervulde hij de taak van secretaris-generaal. Hij werd gehonoreerd met de pauselijke onderscheiding van Commandeur in de Orde van Sint-Gregorius de Grote. Zijn grote werkkracht en organisatietalent bereikten hun climax bij gelegenheid van het F.E.A.M.C.-congres te Brussel in 1980. Op de vergadering te Brugge vernamen wij dat de kringen van La Louvière en Charleroi geen enkele activiteit meer hebben; de kringen van Doornik en Mons doen het echter heel goed. Dr. Van Mulders, secretaris van de Gilde van Brugge, werd gefeliciteerd voor de organisatie van deze bijeenkomst. Niettegenstaande het feit dat hij een zeer bekwame anesthesist is, heeft hij deze Gilde niet meer kunnen reanimeren… .
Het 5de Congres van de F.E.A.M.C. (Europese Federatie van Katholieke Geneesheren) vond plaats te Lissabon en Fatima van 22 tot 25 mei 1984. Driehonderd artsen uit 13 West-Europese landen namen eraan deel. De Belgische vertegenwoordiging bestond uit veertig personen waarvan vijf sprekers. Het thema was: La Médecine face aux Nouveaux Pouvoirs. Volgende onderwerpen kwamen aan bod: ‘Erfelijkheidsadvies en prenatale diagnostiek’, ‘Ethiek van de relatie arts-patiënt in de psychiatrie’ en ‘Medische experimenten op mensen’. De slotmotie werd door voorzitter Dr. Jean Kluyskens voorgelezen: “De katholieke geneesheren verbinden er zich toe de vooruitgang van de geneeskunde ten dienste te stellen van het menselijk leven vanaf de conceptie, en het te verdedigen. Het gehandicapte kind wordt als een volwaardige persoon beschouwd en heeft recht op speciale bescherming. De geesteszieke is eveneens een volwaardige menselijke persoon, door de psychiatrie te respecteren en te beschermen. De medische experimentatie moet de menselijke waardigheid respecteren en rekening houden met de adviezen van de ethische commissies.”
In nr. 3 van het Sint-Lucasblad van 1984 wordt de nieuwe proost van het Verbond van Vlaamse Gilden voorgesteld. Het is pater Paul Van Roy S.J. geboren te Dworp op 23 september 1927. Hij begon zijn loopbaan als leraar aan het Xaveriuscollege te Borgerhout. Vanaf 1972 was hij docent ethiek aan de Katholieke Vlaamse Hogeschool te Antwerpen en docent godsdienstleer en ethiek aan het H.I.M.C.W. te Brussel.
De jaarlijkse algemene vergadering vond plaats te Doornik op 19 oktober 1985. Prof. Paul Schotsmans en prof. Reszohazy behandelden het thema: Stabiliteit van het gezin en toekomst van de samenleving. De vergadering werd geopend door prof. Lederer, nationale voorzitter. Hij verheugde zich in de bloei van de Kring van Doornik onder het voorzitterschap van Dr. Hamoir.
De Kring van Namen organiseerde een vijftal voordrachten ten huize van de leden. De Kring van Luik gaf twee voordrachten, maar schuwt elk contact met het nationaal bestuur… . Prof. Schotsmans stelde dat er een onbehagen is gegroeid ten opzichte van het huwelijk. De stabiliteit ervan wordt meer en meer ondermijnd. De levenslange verbintenis is een te zware eis voor een aantal gehuwden. Wel is er een verlangen naar een levenslange duur van de liefde. De eisen van de moderne maatschappij zijn veel hoger, men moet ook meer tijd vrij maken voor zijn gevoelens. Wanneer het huwelijk gaat kraken, komt het gewoon door overlast: un pont surchargé. Hij had het ook over het ongehuwd samenwonen. Bij sommige is het een protest tegen de ouders, bij andere is het een antiburgerlijke reflex. Men redeneert: wie weet of het tussen ons zal klikken, later kunnen wij nog huwen. Men wil de relatie uitproberen: keukentje spelen met z’n tweeën. Het ongehuwd samenwonen brengt echter een enorme druk met zich mee: men beloert de andere, men heeft steeds een stok achter de deur. Op deze relatie weegt steeds een zware druk.
(wordt vervolgd)