Draagmoeders “schenken” pril leven aan koppels die dromen van een nageslacht. Nu Belgische politici in de Senaat hoorzittingen houden over het thema met het oog op een advies en aanbevelingen, staat ‘Tertio’ alvast stil bij de ethische naweeën. Een rondvraag bij alle Vlaamse partijen leert dat zich een ruime meerderheid vormt om in ons land de niet-commerciële variant toe te laten, terwijl heel wat Europese landen draagmoederschap helemaal verbieden.
Maar experten waarschuwen. “Kinderen voor wensouders op de wereld zetten, fragmenteert het moederschap”, waarschuwt de Franse hoogleraar biomedische ethiek en jezuïet Patrick Verspieren. “Deze methode dreigt zowel draagmoeders als de kinderen die zij afstaan, te instrumentaliseren.” Versprieren schreef recent mee aan een reflectiedocument over draagmoederschap voor de Commissie van Bisschoppenconferenties van de Europese Unie (COMECE). “Wij stellen aan de kaak dat ‘zwangerschappen-voor-een-ander’ mondiaal een bloeiend handeltje vormen. Vanuit sommige Amerikaanse staten, Rusland, Oekraïne of India bieden gespecialiseerde agentschappen wereldwijd hun diensten aan. Voor wensouders rekruteren zij doorgaans een arme lokale vrouw die er zich contractueel toe verbindt een zwangerschap uit te dragen. Het winstbejag bij betrokken draagmoeders en tussenpersonen blijkt evident.”
Met betrekking tot niet-commerciële ‘zwangerschappen-voor-een-ander’ zegt hij dat dergelijke zogeheten ‘altruïstische’ acties vrouwen vaak ongeboren leven dragen voor pakweg een tweelingzus. “Hun motieven overhaast veroordelen, lijkt me derhalve ongepast. Toch zijn minder nobele beweegredenen niet uitgesloten. Mij moet van het hart dat een kind ten diepste een geschenk blijft, geen fundamenteel recht.”
Ook de moraaltheoloog Paul Schotsmans van het Comité voor Bio-Ethiek maant aan tot voorzichtigheid. “Zowel juridisch als ethisch blijken afdwingbare overeenkomsten tussen wensouders en draagmoeders allerminst evident. ‘Plichten’ op het stuk van consumptie- en leefgewoonten contractueel vastleggen, is op zich al uiterst lastig. Maar indien één partij de zwangerschap dan nog wenst af te breken door relatieproblemen, is het kluwen helemaal onontwarbaar. Sowieso laten velen in deze gevoelige materie de belangen van kinderen grotendeels buiten beschouwing. Zolang het verlangen naar kinderen hun rechten niet in het gedrang brengt, steun ik draagmoederschap onder strikte voorwaarden. Zeker in het licht van de beperkte mogelijkheden tot adoptie begrijp ik waarom paren hun toevlucht nemen tot deze methode.”
Kerknet / Tertio